Skýrslan um tölfræði um heilbrigðismál í heiminum er árleg samantekt Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar (WHO) á nýjustu gögnum um heilsu og heilsutengda vísa fyrir 194 aðildarríki hennar. Útgáfan frá 2021 endurspeglar stöðu heimsins rétt fyrir COVID-19 heimsfaraldurinn, sem hefur ógnað því að snúa við miklum árangri undanfarinna ára. Hún kynnir heilsufarsþróun frá 2000-2019 í löndum, svæðum og tekjuhópum með nýjustu gögnum fyrir meira en 50 heilsutengda vísa fyrir sjálfbærnimarkmiðin og þrettándu almennu vinnuáætlun WHO (GPW 13).
Þótt COVID-19 hafi verið sögulegt vandamál, þá býður það einnig upp á tækifæri til að auka hraða alþjóðlegt samstarf og fylla upp í langvarandi gagnagöt. Skýrslan frá 2021 kynnir gögn um manntjón vegna COVID-19 faraldursins og undirstrikar mikilvægi þess að fylgjast með ójöfnuði og brýnni þörf á að framleiða, safna, greina og tilkynna tímanleg, áreiðanleg, nothæf og sundurliðuð gögn til að komast aftur á rétta braut í átt að hnattrænum markmiðum okkar.
Áhrif COVID-19 á heilsu lýðsins
COVID-19 skapar miklar áskoranir fyrir heilsu og vellíðan íbúa um allan heim og hindrar framfarir í að ná heimsmarkmiðunum um sjálfbæra þróun og markmiðum Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar um þrefalda milljarðinn.
Þrefalda milljarðamarkmið Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar (WHO) eru sameiginleg framtíðarsýn Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar og aðildarríkjanna sem hjálpa löndum að flýta fyrir framkvæmd sjálfbærnimarkmiðanna. Fyrir árið 2023 stefna þau að því að ná: einum milljarði fleiri manna sem njóta betri heilsu og vellíðunar, einum milljarði fleiri manna sem njóta góðs af alhliða heilbrigðisþjónustu (sem nýtur heilbrigðisþjónustu án þess að upplifa fjárhagsþrengingar) og einum milljarði fleiri manna sem eru betur verndaðir gegn heilsufarsvandamálum.
Þann 1. maí 2021 höfðu yfir 153 milljónir staðfestra COVID-19 tilfella og 3,2 milljónir tengdra dauðsfalla verið tilkynntar til Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar. Norður-Ameríkusvæðið og Evrópusvæðið hafa orðið fyrir mestum áhrifum, samanlagt eru yfir þrír fjórðungar af tilkynntum tilfellum um allan heim, með tilfellatíðni á hverja 100.000 íbúa upp á 6114 og 5562, í sömu röð, og næstum helmingur (48%) allra tilkynntra dauðsfalla tengdum COVID-19 átti sér stað í Norður-Ameríkusvæðinu og þriðjungur (34%) í Evrópusvæðinu.
Af þeim 23,1 milljón tilfellum sem greinst hafa í Suðaustur-Asíu til þessa eru yfir 86% rakin til Indlands. Þrátt fyrir mikla útbreiðslu veirunnar virðast tilfelli COVID-19 til þessa aðallega einbeita sér að hátekjulöndum. Þau 20 ríki sem hafa orðið fyrir mestum áhrifum eru næstum helmingur (45%) af heildarfjölda COVID-19 tilfella í heiminum, en þau eru aðeins einn áttundi (12,4%) af íbúum jarðar.
COVID-19 hefur leitt í ljós langvarandi ójöfnuð milli tekjuhópa, raskað aðgengi að nauðsynlegum lyfjum og heilbrigðisþjónustu, aukið getu heilbrigðisstarfsfólks um allan heim og leitt í ljós verulegar eyður í upplýsingakerfum heilbrigðismála í löndunum.
Þótt umhverfi með miklar auðlindir hafi staðið frammi fyrir áskorunum tengdum ofhleðslu á afkastagetu heilbrigðisþjónustu, þá skapar faraldurinn mikilvægar áskoranir fyrir veik heilbrigðiskerfi í umhverfi með litlar auðlindir og stofnar í hættu erfiðisunnnum árangri í heilbrigðis- og þróunarmálum sem náðst hefur á undanförnum áratugum.
Gögn frá 35 hátekjulöndum sýna að fyrirbyggjandi hegðun minnkar eftir því sem ofþröng heimila (mælikvarði á félagslega og efnahagslega stöðu) eykst.
Í heildina sögðust 79% (miðgildi 35 landa) fólks sem bjó á fámennum heimilum hafa reynt að halda líkamlegri fjarlægð frá öðrum samanborið við 65% á mjög þröngum heimilum. Regluleg dagleg handþvottarvenja (handþvottur með sápu og vatni eða notkun handspritts) var einnig algengari hjá fólki sem bjó á fámennum heimilum (93%) samanborið við þá sem bjuggu á mjög þröngum heimilum (82%). Hvað varðar grímunotkun á almannafæri, þá báru 87% fólks sem bjó á fámennum heimilum grímu allan eða mestan tímann þegar það var á almannafæri síðustu sjö daga samanborið við 74% fólks sem bjó við mjög þröngar aðstæður.
Samsetning af aðstæðum tengdum fátækt dregur úr aðgengi að heilbrigðisþjónustu og upplýsingum sem byggjast á vísindalegum grunni og eykur um leið áhættusöm hegðun.
Þegar fjöldi heimila eykst minnkar fyrirbyggjandi hegðun gegn COVID-19
Birtingartími: 28. júní 2020